Hiemstra en de Vries helpt je op weg!
Herken je één van de volgende ‘struikelblokken’?
Heel herkenbaar en allemaal vragen die samenhangen met het werken onder de Omgevingswet. Een nieuwe manier van werken leer je niet in één dag aan. Terwijl wij de Omgevingswet, en het werken in de geest daarvan, voor 80% zien als een verandering in cultuur en werkwijze en voor slechts 20% als verandering van regelgeving. We hebben bovenstaande vragen in een aantal gemeenten aangegrepen om een veranderbeweging in gang te zetten. Daarbij hebben we de ontwikkeling ingezet naar een organisatie waar ontwikkelen, leren en mogen experimenteren er helemaal bij horen. De beste voorbereiding op de komst van de Omgevingswet is een combinatie van inhoudelijke kennis én vaardigheden: je zorgt dat je het nieuwe instrumentarium in de vingers krijgt (oefenen door te doen, doen, doen) en kijkt waar dit tot een betere samenwerking leidt. Werken met nieuwe instrumenten als de omgevingsvisie of het omgevingsplan is concreet en de manier van produceren maakt het tastbaar en integraal. Doe je dit met elkaar doorlopend succesvol? Dan vormen de instrumenten van de Omgevingswet een mooi vliegwiel voor organisatieontwikkeling en sluiten ze aan op de bredere organisatieontwikkeling waar jouw gemeente al mee bezig was.
Benieuwd hoe we dat doen? Wij hanteren bij het in gang zetten van een veranderbeweging altijd twee belangrijke uitgangspunten. Deze zitten in ons DNA. Op basis hiervan werken we samen met jullie aan een aanpak op maat, stellen we ons team samen en houden we onszelf scherp gedurende de uitvoering.
1. De verandering is voor iedereen anders
Veranderen gaat niet volgens het principe van one-size-fits-all. Voor iedereen binnen je gemeentelijke organisatie zorgt de Omgevingswet voor een andere verandering in de dagelijkse praktijk en ligt de focus van de veranderbeweging ergens anders. Wij ontwikkelen leer- en ontwikkeltrajecten op maat die aansluiten bij de organisatie, bij de specifieke verandering per groep en bij het individu. Bij de organisatie door aan te sluiten bij de lopende ontwikkelingen, bij de doelgroep door te focussen op de beweging die zij in hun functie gaan doormaken (zie schema) en bij het individu door altijd aandacht te besteden aan een individuele leervraag. We zetten combinaties van interventies in die alle niveaus vastpakken, zoals actieonderzoek, intervisie, inhoudelijke trainingen en leiderschapstrainingen die gaan over houding, cultuur en competenties. Om effectief te leren werken we met een breed palet aan interventies.
Doelgroep |
Focus in het leer-en ontwikkeltraject |
Toezichthouders/handhavers |
Van afvinken naar interpreteren |
Vergunningverleners |
Van verlenen naar mee-ontwerpen |
Beleidsmedewerkers |
Van voorschrijven naar samen afwegen |
Juristen |
Van regelen naar mogelijk maken |
I-adviseurs |
Van ondersteunen naar onderdeel van het primaire proces |
2. Veranderen heeft een harde en een zachte kant
De Omgevingswet vraagt aandacht voor de wijze waarop er binnen jouw organisatie wordt samengewerkt. In onze ogen heeft elke samenwerking twee kanten: een harde en een zachte kant. De harde kant gaat over formele werkwijzen, overlegstructuren, afstemmingsmomenten en dergelijke. De zachte kant gaat over de houding en het gedrag dat daarbij hoort. Het een kan niet zonder het ander. We zien processen en procedures als middel, niet als doel op zich. Zo kan een omgevingstafel kan alleen maar succesvol zijn als daar ook passend gedrag bij komt. Andersom geloven we dat (nieuwe) processen en procedures noodzakelijk zijn voor de verankering van nieuw gedrag. Daarom besteden we in onze leer- en ontwikkeltrajecten aandacht aan beide. Een module bestaat bijvoorbeeld voor een dagdeel uit inhoud en voor een dagdeel uit oefenen met nieuw gedrag en het bespreekbaar maken van ‘de onderstroom’. In onze leertrajecten ondersteunen we de activiteiten die nodig zijn om de leer- en ontwikkeldoelen in te bedden in de organisatie. Bijvoorbeeld door met een MT de nieuwe competenties in een verantwoordingscyclus te verwerken, of door samen aan de slag te gaan met het ontwikkelen en verankeren van opgavegericht werken in de governance. Onze trainersduo’s bestaan altijd uit een inhoudelijke trainer en een trainer die gespecialiseerd is in houding en gedrag. In een schema ziet dit er als volgt uit:
Harde veranderingen |
Zachte veranderingen |
Inrichting: structuur, werkwijzen, procedures, standaardisatie versus maatwerk, overlegvormen |
Rolvastheid van mensen |
Nieuw instrumentarium: omgevingsplan, omgevingsvisie, programma’s |
Informele lijnen en informele macht |
(Maatschappelijke) opgaven uit visie vertaald naar strategie |
Competenties en vaardigheden medewerkers |
Samenwerking externe partners |
Mate van eigenaarschap |
Sturing en rolverdeling: budgetverantwoordelijkheid, beslisverantwoordelijkheid, sturingsprincipes, zowel bestuurlijk als ambtelijk, integraal management |
Vermogen tot zelfreflectie, samenwerken, moed en kwetsbaarheid |
Rolinvulling |
Voorbeeldgedrag vanuit het management |
Wil jij meer weten over de mogelijkheden om als organisatie te leren werken met de Omgevingswet? Neem dan contact op met onze collega Liza of Jeroen. Ben je benieuwd geworden naar wat wij nog meer doen op het gebied van de Omgevingswet? Bezoek dan een van onze bijeenkomsten, neem contact op om een afspraak te maken of lees verder op de website.
Een maand geleden presenteerden wij het magazine ‘De Omgevingswet, vliegwiel voor organisatieontwikkeling’. Daarin vertellen de gemeenten Alphen aan de Rijn, Tilburg en Ede over hoe zij succesvol werken aan de implementatie van de Omgevingswet. Drie leerzame voorbeelden die herkenning oproepen maar ook laten zien dat er nog 365 andere verhalen zijn te vertellen over de...
Lees verderBen jij programmamanager Omgevingswet of zit je in het programmateam Omgevingswet van jouw organisatie? Dan hebben jullie vast al eens nagedacht hoe je straks de Omgevingswetopgave, waar jullie als programmateam nu hard aan het werken, op enig moment gaan over brengen naar de lijnorganisatie. Het is onze ervaring dat als je je implementatie bewust inzet, je hier...
Lees verderEen jaar extra voor de implementatie van de Omgevingswet. Nee, ga nou niet achteroverleunen nu de invoering van de Omgevingswet is uitgesteld naar 1 januari 2022, maar benut deze kans om nog eens goed na te denken. Over op welke manier je dat jaar effectief kan benutten. Gelukkig zien en horen we dat veel gemeenten iedereen die zich met de implementatie van de wet bezighoudt...
Lees verder